कविता

- आजाद खड्का श्रमको घामले जलाएका हात, सपना बुन्छ नयाँ बिहानको बाट। न्यायको गीत गाउँछ मन, समानताको तिम्रै हुनुपर्छ चिन्ह। शिक्षा, सीपले उज्यालो ल्याउ, हाम्रो आवाज बलियो बनाउ। तिमी वारि कि खाडीमा पसिना बगाउने, कि आफ्नै भूमिमा सम्भावना उभ्याउने? तिमी निर्णयमा पुग्न जान्छेउ, स्थानीयदेखि संघीयसम्म अघिबढ्छेउ। विभेदका पर्खाल भत्काउँदै, नयाँ समाजको मुना रोप्छेउ। तिमी मात्र श्रमिक होइनौ, समाजको मेरुदण्ड तिमी नै हौ। तिम्रो वर्गीय आवाज बुलन्द गर, समाजवादको यात्रा अगाडि बढाउ। जब स्वामित्व हातमा लिनेछेउ, समाजको दिशा आफैं दिनेछेउ। त्यस दिन महिला मुक्ति पूरा हुनेछ, क्रान्तिले नयाँ बिहान खोज्नेछ!...

- आजाद खड्का श्रमको घामले जलाएका हात, सपना बुन्छ नयाँ बिहानको बाट। न्यायको गीत गाउँछ मन, समानताको तिम्रै हुनुपर्छ चिन्ह। शिक्षा, सीपले उज्यालो ल्याउ, हाम्रो आवाज बलियो बनाउ। तिमी वारि कि खाडीमा पसिना बगाउने, कि आफ्नै भूमिमा सम्भावना उभ्याउने? तिमी निर्णयमा पुग्न जान्छेउ, स्थानीयदेखि संघीयसम्म अघिबढ्छेउ। विभेदका पर्खाल भत्काउँदै, नयाँ समाजको मुना रोप्छेउ। तिमी मात्र श्रमिक होइनौ, समाजको मेरुदण्ड तिमी नै हौ। तिम्रो वर्गीय आवाज बुलन्द गर, समाजवादको यात्रा अगाडि बढाउ। जब स्वामित्व हातमा लिनेछेउ, समाजको दिशा आफैं दिनेछेउ। त्यस दिन महिला मुक्ति पूरा हुनेछ, क्रान्तिले नयाँ बिहान खोज्नेछ!...

पेटहरु आज पनि भोकाउछन् अन्न बिनाको भकारी हेरी चित्त बुझाउँछन् आँखा हरु आज पनि रसाउँछन् सुक्न लागेको घाउ हेरी चित्त बुझाउँछन् दशैं तिहार आज पनि आउँछ मैलो स्कुले कमिज हेरी चित्त बुझाउँछ यहाँ यस्तै हो चित्त बुझेन भने पनि चित्त बुझाउँनु पर्छ पत्थर भएको मुटुले के हेर्छ खोइ अचेल धेरै भयो खडेरी परेको छ आँखामा बर्खा लाग्न नपाउँदै प्रकृतिमा सरद लागिसकेछ र पनि चित्त बुझाएका छन् परेला हरुले विश्वास पनि कस्को गर्नु? बगर पानिको छेउमा भएर पनि सुख्खा हुन्छ हिउँ पग्लिदा हिमाल पनि नाङ्गिन्छिन् ।। नदि हडपेर बग्न नजान्ने पानिको आस गरेर चित्त बुझाउँछन् नियतिले भन्दा पनि नियतले ठगिएका हरु , खोक्रो राष्ट्रवाद देखाउने मार्गदर्शकहरु खै कता खोक्दैछन् तिनको खोकाई सम्झेरै चित्त बुझाउँछन् निमुखाहरु किन्नेले नुन देखि कानुन किनिसके सन्तुष्टि को स्वाद घोलेर तिहुन पकाउँछन् गरिब हरु बनाउनेले देशक...

जिउँदो लाइ अपमान गरि निर्जिव मुर्ति ढोगेर के पाउँछन् खै? लुट धन्दाका नाइकेहरु जहाँ जिउनेको कदर छैन त्यहाँ पापको प्रायश्चित गर्न आएको आफ्नो आमाको सम्भोग गरेको कुरुप ढुङ्गाको पुजा गरिन्छ त्यहिँ कतै हराउँछ मानवता त्यतै कतै त्यागिन्छ नैतिकता मौका छोपी आफ्नै छोरीको घाँघर च्यात्न पछि नपर्ने रक्त पिपासुहरु जिउँदा भगवानको कदर नगर्ने नालायक हरु नरिवल र बेलपत्र को किन सत्यानाश पार्छन कुन्नि ? खोक्रो आदर्श अन्धविश्वास को अन्धभक्त भएर धर्मको नाममा पैसा देवताको नाममा यैस कमाउन पल्केका हरु मागेरै जिवन चलाउनेहरु कयौँ भेटिन्छन् प्रवेशद्वार देखि नै लाइन लागेको त्यो अपाङ्ग, अशक्त र असहायहरुलाई नजरअन्दाज गर्दै पन्छ्याउदै र घृणित व्यवहार गर्दै एउटा केरा लिएर बाँदर लाई दिएको स्वाङ पारेर फोटो खिच्ने बेरोजगार हरु त्यतै हुन्छन् धर्मको ध नजान्ने तर पाखुरा त हल्लाउँदै नहल्लाउने मुख ...

ऋतुमा फेरि वसन्त आए जस्तो रुखमा नव पालुवा पलाए जस्तो एक वेदनाको दर्दनाक रात बाट सम्भावनाको गुनियो लाउदै एक विधुवाको जीवनयात्रा त्यागेर फेरि सिन्दुर,पोते,चुरा लाएर फेरि आम नारी जस्तो जिवन बिताइरहेकी छन् के सुनाउनु उनको बारेमा संघर्षको सैलुन खोलेर सपनाका पखेटा काट्दै आधा उमेर बिताएकी छन् मेरी आमाले के गर्नु उनको सहनशिलता को वर्णन अछुत र अल्छिणि जस्ता अपमानजनक शब्दको बाणले रक्ताम्मे हुदाँ पनि त्यहिँ समाजको भलो चिताएकी छन् मेरी आमाले फिराद को सित गर्नु भन्दै पिडित र अपहेलित बन्दै आलोचनाको थोत्रो टपरीमा सुन भन्दा पनि सुन्दर सपनाका टुक्रालाई आँखाको दुइ किनारमा बगिरहने बागमती र विष्णुमतीमा सधैँको लागि सेलाउदै हाते मेसिनले फाटेको मन सिलाएकी छन् मेरी आमाले मेरी आमालाई आउदैन सुन्दरताको सालिक बन्न अभावको कुरुप टि-ट्वान्टी त उहिल्यै जितेकी हुन् मेरी आमाले मेरी आमा...

डम्बर महरा, चैत २३ हाम्रो सम्बन्धको नाम के हो?   कहिले हरेक स-साना कुरा पनि सुनाउछौ तिमि- कहिलेठुलो कुरा हुँदा पनि अत्तोपत्तो हुँदैन... कहिले रातौ कुरा गर्छौ तिमि- कहिले कयौं दिन सम्म पनि कुरा गर्दैनौ.. मेरो हरेक कुरा त बुझ्छौ तर- मलाई बुझ्दैनौ.. ख्याल त गर्छौ मेरो तर- देखाउदैनौ... मन नपर्ने त हैन तिमिलाई म तर- तिम्रो मन पर्ने व्यक्ति पनि हैन म... अरुसङ्ग बोल्दा डाहाँ त गर्छौ तिमी तर- म तिम्रै हो पनि त भन्दैनौ.. मलाई गुमाउने डर त छ तिमिलाइ तर- म तिमीसङ्ग नहुदा पनि त फरक पर्दैन तिमीलाई.. भन्छौ तिमि मेरो आफ्नो मान्छे हौ तर- अप्नाउन पनि चाहदैनौ तिमी.. हाम्रो सम्बन्ध को नाम के हो?...

बिन्ती मलाई मेरो नाम नसोध म लुक्न खोजेको हैन, मलाई गलत नसोच मेरा आङका दागहरुको रहस्य नखोज तिम्रा खाली पाना भर्न मेरो कथा नरोज बिन्ती मलाई मेरो नाम नसोध। टाढैबाट चिलले शिकार ताके जस्तो स्यालहरुले सिनो साचे जस्तो यि मान्छेका आँखा, अनि ती आँखाभित्र लुकेका आँखीझ्याल, प्रष्ट देखिन्छन् गिद्दहरुले भरिएको यो आकशमा पंख फिजाएर उड्न नसक्ने सानो गौथली म मेरो आफ्नै गुड पनि छैन मलाई बादल छुनु छैन त्यो उचाईसम्म पुग्ने मेरो हैसियत हैन। म जब आँखा खोल्छु , वरिपरि सिनो गनाउछ छेउछाउमा कुकुरहरू कराउँछन् सडकको पेटीबाट मलाई लात्तीले हान्दै पर भाग भन्दै अराउछ मन, मनै थर्काउछ तर मुख बोल्न डराउछ , हो मेरो परिचय त्यही निर हराउँछ । ती सुकिला मुकिला, अनुहारमा मखोटा लगाएका दस थरी पहिरनले सजाएका, यी निर्जिव पुत्ला बजारको चोकचोकमा डेरा जमाएर बसेका छन् ती चमिक्ला सिसाले मेरो बस्त्र छर्लङ्ग ऐ...

सुरक्षित जन्म, खोपसँगै, राम्रो औषधी उपचार उपयुक्त खान, वस्नसँगै, शिक्षा र स्याहार यस्तै गरी पाउनुपर्ने, 'धेरै छन् अधिकार सबैले बुझ्नुस है - 'यो हो हाम्रो बोल अधिकार ।। धेरै छन्, व्यवस्था, महासंघ संविधानको धारामा तर आन्दोलित छन् सडकमा, अझै अनेकौ नारामा कहिले बलत्कार कहिले, बालश्रम अन्त्य गरौं यसरी कहिलेसम्म चल्छ, आओ सबै लागी परौं ।। पहिलेको तुलनामा भएकोछ, धेरै मात्रमा सुधार स- धन्यवाद छ सबै बाल, संस्था एवं नेपाल सरकार सबैले भन्छन बाल, बालिका हो देशको कर्णधार त्यहि बालबालिका भएको छ, अहिले दुर्व्यवसणको सिकार | धनीको बालबालिका छन्, अमेरीका देखि जापानमा गरीबको बालबच्चा भने, छन् भाडा माज्न र सडकमा उताहरूलाई पनि व्यवस्थापन, गर्नुस नराख्नु अन्धकारमा नीतिमा हैन सरकार, गर्नुस परिवर्तन व्यवहारमा।। भनियो बाल शिक्षा, तर खोइ परिवर्तन देखन छैन हामीले बाल विवाह, र शोषणलाई रोक्न प्रमाण बोल्छ यो...