अपडेट
छैठौं अन्तर्राष्ट्रिय मर्यादित महिनावारी दिवसको अवसरमा र्याली: सहायता केन्द्र नेपाल अखिल क्रान्तिकारी दाङले ३ महिने विद्यार्थी जागरण अभियान चलाउने राप्तीमा लय प्रकृतिको’ नाटक प्रदर्शन कविता : सपनाको सहरमा बहिनी – अन्जना धिताल जलवायु वित्त कोप २९ को समर्थनमा नेपालगन्जमा र्‍याली (फोटो फिचर) जलवायु वित्तको माग गर्दै काठमाडौँ सहित विभिन्न स्थानमा र्‍याली छन्दवाटिका नेपालले मनायो ११६औँ महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा जयन्ती  बिपत्तिमा परेका घर्तीपरिवारलाई पत्रकार ठकुरीको साथ आज कार्तिक २० गते मङ्गलबार को राशिफल हेर्नुहोस ग्लोबल पिस नेपालका प्रतिनिधिमा सरोज वानिँया नियुक्त ४० विद्यालयमा कानूनी सचेतना र नमुना संसदीय अभ्यास मेरी आम्मै’ वेब सिरिज ल्याउदै बान्द्रे, शनिबारदेखि प्रर्दशन हुँदै नमस्ते नेपाल गण्डकीको समाजिकिकरण तथा नेतृत्व बिकास कार्यक्रम सम्पन्न दोस्रो ज्ञान ज्योती रनिङशिल्डको उपाधी ज्ञानज्योती तुलसीपुरलाई न्यू स्टार बोडिङले खेल्यो देउसी भैलो दाङमा मिसिङः केटी हराएको सूचना’को प्रमोसन सुरु ज्ञान ज्याेति रनिङशिल्ड प्रतियोगिता शुरु आजदेखि तुलसीपुरमा प्रदेश स्तरिय तेक्वान्दो प्रतियोगिता सुरु हुँदै बर्ष उत्कृष्ट विद्यालय अवार्ड ज्ञानज्योति मा.वि.लाई  नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिव विप्लव दाङ आइपुगे, नेता कार्यकर्ता द्वारा भालुबाङमा स्वागत 

नेपालमा कृषिका चुनौती र सम्भावनाहरू

कृषि नेपालको अर्थतन्त्रको अत्यावश्यक अंग भएको छ, जसले जनसंख्याको एक महत्वपूर्ण भागलाई जीविका उपलब्ध गराएको छ र राष्ट्रको खाद्य सुरक्षामा योगदान पुर्‍याइरहेको छ। यद्यपि, यस क्षेत्रले धेरै चुनौतीहरूको सामना गर्दछ जसले यसको विकास र सम्भावनालाई बाधा पुर्‍याउँछ। यस लेखले नेपालको प्रमुख कृषि समस्याहरूको अन्वेषण गर्दछ र तिनीहरूलाई सम्बोधन गर्न सम्भावित समाधानहरू बारे अन्तर्दृष्टि प्रदान गर्दछ।

 

१. खण्डित जग्गा :

साना र खण्डित जग्गाको समस्याले कुशल कृषि उत्पादनमा ठूलो चुनौती खडा गरेको छ। यी साना जग्गा पार्सलहरूले यान्त्रिकीकरणलाई गाह्रो बनाउँदछ, मापनको अर्थव्यवस्था सीमित गर्दछ, र आधुनिक खेती अभ्यासहरूलाई बाधा पुर्‍याउँछ।

 

२. पुरानो खेती प्रविधिहरू:

नेपालको कृषि अभ्यासको ठूलो हिस्सा अझै पनि परम्परागत र पुराना विधिहरूमा निर्भर छ। उन्नत औजार र प्रविधिहरूमा सीमित पहुँचको साथसाथै आधुनिक खेती प्रविधिको बारेमा ज्ञानको कमीले उत्पादकत्व घटाउँछ र वृद्धिलाई रोक्छ।

 

3. सिंचाई र जल व्यवस्थापन: अपर्याप्त सिंचाई पूर्वाधार र खराब पानी व्यवस्थापनले असन्तुलित बाली उत्पादनमा योगदान पुर्‍याउँछ। वर्षामा आधारित कृषिमा निर्भरताले बालीहरूलाई मौसम परिवर्तन र खडेरीको लागि कमजोर बनाउँछ, जसले समग्र खाद्य उत्पादनलाई असर गर्छ।

 

४. बैंक र वित्तीयमा पहुँचको अभाव:  नेपालका धेरै किसानहरूले ऋण र वित्त पहुँच गर्न कठिनाइको सामना गर्छन्, जसले उनीहरूलाई सुधारिएको बीउ, मल र उपकरणहरूमा लगानी गर्ने क्षमतालाई रोक्छ। यो वित्तीय अवरोधले उनीहरूको उत्पादकता र सम्भावनालाई सीमित गर्दछ।

 

५. सीमित बजार पहुँच: उचित बजार जडान र पूर्वाधारको अभावले कृषकहरूलाई फराकिलो बजारमा पुग्न र उत्पादनको उचित मूल्य पाउनबाट रोक्छ। यसले आय असमानता निम्त्याउँछ र कृषिमा लगानीलाई निरुत्साहित गर्छ।

 

६. जलवायु परिवर्तनका प्रभावहरू:  नेपालको कृषि क्षेत्र अप्रत्याशित मौसमी ढाँचा, बढ्दो कीरा र रोगको प्रकोप, र बदलिएको बढ्दो मौसम लगायत जलवायु परिवर्तनका प्रभावहरूप्रति संवेदनशील छ। यी कारकहरूले बाली उत्पादनमा कमी र खाद्य असुरक्षामा योगदान पुर्‍याउँछन्

 

७.कृषि शिक्षा र विस्तार सेवाहरूको अभाव:

पर्याप्त कृषि शिक्षा र विस्तार सेवाहरूको अभावले कृषकहरूलाई ज्ञान र उत्कृष्ट अभ्यासहरूको प्रसारमा बाधा पुर्‍याउँछ। यसले सबोष्टतम उत्पादकत्व र आधुनिक खेती प्रविधिको बारेमा चेतनाको कमी निम्त्याउँछ।

 

८.भूमि क्षरण र माटो क्षरण: माटोको क्षरण र क्षय नेपालको कृषिमा महत्वपूर्ण चुनौतीहरू हुन्। अनुचित भूमि व्यवस्थापन अभ्यास, वन फँडानी र अत्यधिक चराइले उर्वर माटोको क्षतिमा योगदान पुर्‍याउँछ, कृषि उत्पादकता घटाउँछ।

९. सीमित अनुसन्धान र विकास: कृषि अनुसन्धान र विकासमा अपर्याप्त लगानीले उत्पादन र लचिलोपनमा सुधार गर्न सक्ने नयाँ बाली प्रजातिहरू र नवीन प्रविधिहरूको परिचयमा बाधा पुर्‍याउँछ।

सम्भावना र चुनौतिहरु:

यी चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न सरकार, निजी क्षेत्र र विकास संगठनहरू समावेश गर्ने बहुपक्षीय दृष्टिकोण चाहिन्छ। सम्भावित समाधानहरूमा दिगो भूमि व्यवस्थापन अभ्यासहरू प्रवर्द्धन गर्ने, सिँचाइ पूर्वाधारमा लगानी गर्ने, कृषि तालिम र विस्तार सेवाहरू प्रदान गर्ने, र सुधारिएको यातायात र भण्डारण सुविधाहरू मार्फत बजार पहुँच बढाउने समावेश छन्। थप रूपमा, जलवायु-प्रतिरोधी खेती अभ्यासहरूलाई समर्थन गर्न र अनुसन्धानकर्ताहरू, किसानहरू र नीति निर्माताहरू बीचको सहकार्यले जलवायु परिवर्तनका प्रभावहरूलाई कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ।

 

निष्कर्ष: नेपालको कृषि क्षेत्रले महत्त्वपूर्ण चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको बेला, तिनीहरूलाई पार गर्ने र यस क्षेत्रको विकासको सम्भावनालाई अनलक गर्ने अवसरहरू छन्। र विकास। खण्डित जग्गा जोत, पुरानो खेती प्रविधि, पानी व्यवस्थापन, बजार पहुँच र जलवायु परिवर्तनका असरहरूका समस्याहरूलाई सम्बोधन गरेर नेपालले किसान र समग्र राष्ट्र दुवैलाई फाइदा पुग्ने थप लचिलो र उत्पादनशील कृषि क्षेत्रको लागि मार्ग प्रशस्त गर्न सक्छ।

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *